Sayfalar

▼

Menü

▼

11.Sınıf Konu

11. Sınıf Konu
1.Biyoçeşitlilik
BİYOÇEŞİTLİLİK (CANLI ÇEŞİTLİLİĞİ)
Hava, su, toprak ve canlılardan oluşlan yaşam alanına biyosfer denilir. Canlıların doğal ortamlar içerisinde yaşadığı küre olan biyosfer (canlılar küresi); litosfer, atmosfer ve hidrosfer ile etkileşim hâlindedir...


BİYOMLAR(BİYOÇEŞİTLİLİĞİN YERYÜZÜNE DAĞILIŞI)
Biyom, benzer yetişme şartlarına sahip bitki ve hayvan topluluklarını içinde barındıran bölgelere denir. Bunlar karasal ve su biyomları olmak üzere iki gruba ayrılır. Karasal biyomlar, iklim bölgelerine göre Ekvator’dan kutuplara doğru kuşaklar oluşturur. Her biyomun kendine özgü bitki örtüsü ve hayvan türü olmakla beraber biyomlar daha çok bitki örtüsüne göre adlandırılmaktadır. 
EKOSİSTEMİN ÖGELERİ VE İŞLEYİŞİ
Ekosistem,  Yaşamın gerçekleştiği hava küre, su küre, taş küre ve canlı kürenin birbirleriyle en çok etkileşimde bulundukları alan ekosistemi oluşturur. Buna göre ekosistemi; hava, toprak ve su gibi cansız ögeler ile canlıların oluşturduğu yaşam alanı olarak ifade edebiliriz.  Ekosistemlerin sınırları değişkendir. En büyük ekosistem olan Dünya’ya ekosfer denir

MADDE DÖNGÜLERİ
Doğadaki yaşamımız için gerekli olan maddeler neden tükenmiyor?  Canlılar, ihtiyaçları olan maddeleri yaşadıkları ortamdan alır ve gerekli kullanım sonrası bu maddeleri ortama geri verir. Maddelerin ekosistemdeki bu dolaşımına madde döngüsü denir.

Güneş, ekosistemlere enerji sağlar, ancak yaşam için ihtiyaç duyulan su ve diğer kimyasal maddelerin kaynağı dünyamızdır. Bundan dolayı yaşamın sürdürülebilmesi bu maddelerin atmosfer, hidrosfer, litosfer ve biyosfer arasında bir döngü oluşturacak şekilde dolaşımına bağlıdır. Madde döngülerinin biyolojik, kimyasal ve jeolojik etkileri vardır. Ancak insanların olumsuz etkileri sonucunda döngülerin bozulması, canlı ögelerin yaşamını tehlikeye sokar.

 2. Oksijen Döngüsü

Canlıların aldıkları besinleri enerjiye dönüştürebilmeleri için oksijen gereklidir. Atmosfer % 21 oranında oksijen içerir. Sularda da oksijen çözünmüş olarak bulunmaktadır.
Oksijen, atmosferde üç şekilde bulunur. 
Bunlar atomik oksijen (O),
 moleküler oksijen (O2) 
ve Ozondur (O3).
Solunum sırasında moleküler oksijen kullanılmaktadır.  Moleküler oksijen litosferdeki en yaygın elementtir. Çok reaktif bir gaz olduğu için hidrojen, sülfür, karbon, fosfor gibi birçok elementle birleşir.  Ozon, biyosferi ultraviyole ışınlarının  zararından korur.
Oksijenin üretilmesi şunlarla olur. 
1. Yeşil bitkiler, fotosentez sırasında oksijen üretir. 
2. Atmosferde bulunan su buharının güneş ışınlarıyla reaksiyona girmesi sonucu oksijen ve hidrojen açığa çıkar. Bu olaya suyun fotolizi denir. 
SU DÖNGÜSÜ

Hiç düşündünüz mü! Yer altı suları neden bitmiyor? Akarsuların sürekli olarak taşıdıkları bu sular
nereden geliyor? Göllerde yıllarca buharlaşma olduğu hâlde bu sular neden tükenmiyor?

Su molekülleri; güneş enerjisi ve yer çekiminin etkisiyle litosfer, hidrosfer, atmosfer arasında hareket eder. Yani denilebilir ki su döngüsünün motorları güneş ve yerçekimidir. Bu hareket sonucunda su döngüsü denilen büyük bir sistem oluşur. Okyanuslar, gezegenimizin su çevriminde önemli rol oynar....
FOSFOR DÖNGÜSÜ

Canlılar için gerekli maddelerden biri de fosfordur. Bu madde canlıların kabuk, kemik ve dişlerinde  bulunur.  

Fosforun ana kaynağı yer kabuğudur. Kayaçların yapısında fosfat olarak bulunan bu madde, erozyonla toprağa karışır. Bitkiler fosfatı diğer maddelerle birlikte kullanarak besin maddesi üretirler. Otçullar fosforu bitkilerden, etçiller ise otçullardan alırlar. Canlılık olayı sona erince bu madde tekrar toprağa karışır. 

                                                                                                                                     Devamı

SU EKOSİSTEMLERİ

Su ekosistemleri, denizel su ekosistemleri (deniz ve okyanus) ve karasal su ekosistemleri (göl, akarsuve bataklık) olmak üzere ikiye ayrılır. Denizel su ekosistemleri tuzlu sulardan; karasal su ekosistemleri ise bazı tuzlu, sodalı, acı göller dışında genellikle tatlı sulardan oluşur. Yeryüzünde bulunan sular; atmosfer, okyanus ve karalar arasında katı, sıvı ve gaz hâlde yer değiştirir. Su ekosistemleri, su döngüsü sayesinde karasal ekosistemleri etkileyerek karalarda yaşayan diğer canlı türleri için önemli görev üstlenir. En büyük su ekosistemini oluşturan okyanus ve denizler (%97) aynı zamanda önemli nem kaynaklarıdır.

 NEDEN NÜFUS POLİTİKASI?

Günümüzde bütün dünya ülkelerinin en çok üzerinde durduğu konulardan biri de nüfustur. Artan dünya nüfusu bir yandan sınırlı doğal kaynakları tüketirken diğer yandan nüfus ve nüfusun özellikleri ülkeler için önemli olmaya devam etmektedir.

Yirminci yüzyılın ortalarına kadar ülkeler, nüfusun sayısal olarak fazlalığını güçlü olmak için gerekli ve yeterli bir faktör olarak görüyorlardı. Ancak günümüzde nüfusun sayısal fazlalığından çok, nitelikleri üzerinde durulmaktadır. Nüfus miktarı ve özellikleri ile ülkelerin kalkınmaları arasında ilişki kurulmaktadır. Ülkelerin geleceğe yönelik kalkınma planlarının uygulayabilmeleri için nüfus ile uyumlu olması kalkınma hızlarını etkilemektedir.  Günümüzde ülkeler aşırı nüfus artışının sorun yaratması ve buna karşı önlem alınması gerektiğinden çeşitli nüfus politikaları uygulamaktadır. Bir yandan aşırı nüfus artışı çeşitli sorunlara yol açarken diğer taraştan da nüfusun çok az artması veya eksilmesi de ülkelerin varlığını ve geleceğini tehdit etmektedir.

TÜRKİYE'DE NÜFUS POLİTİKALARI VE BU POLİTİKALARIN ETKİLERİ
1. Türkiye'de Nüfus Politikaları

Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca ülkemizin sosyoekonomik koşulları sürekli değişmiştir. Doğum, ölüm ve göçler sonucu değişen nüfus özellikleriyle birlikte nüfus politikalarında da önemli değişiklikler olmuştur. Cumhuriyet’ten günümüze kadar bu değişim süreci incelendiğinde nüfus artış hızına yönelik uygulanan nüfus politikalarının dört dönem hâlinde ele alındığı görülebilir.

Devamı
11.Şehirlerin Fonksiyonları ve Etki Alanları 

TARİHSEL SÜREÇTE ŞEHİRLER VE FONKSİYONEL GELİŞİMİ

İnsanların günümüzden yaklaşık 10 000 yıl önce tarımsal faaliyetlerle ile yerleşik hayata geçmişlerdir. Yerleşik hayatın başlamasıyla insanların bir arada yaşaması da şehirlerin temelini oluşturan köylerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Dünyadaki ilk şehir yerleşmeleri Mısır, Hindistan ve Güneydoğu Asya’nın akarsu vadilerinde tarımın gelişmesiyle belirmeye başlamıştır. Verimli tarım arazileri ve akarsu vadileri şehirlerin kurulmasında tercih edilen yerler olmuştur. Nitekim MÖ 3000’li yıllarda Nil Vadisi’nde ve Akdeniz Havzasında şehirler ortaya çıkmıştır.

11.Şehirlerin Fonksiyonları ve Etki Alanları 




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorumlarınız ve Düşünceleriniz bizim için önemlidir.