Türkiye’nin Yeryüzü Şekillerinin Özellikleri- Dağlar

Türkiye’nin Yeryüzü Şekillerinin Özellikleri

• Türkiye ortalama yükseltisi fazla olan Dağlık ve engebeli bir ülkedir. (1132m )
• Dağlar doğu batı doğrusunda kıyıya paralel uzanır. 
• Bu nedenle iç bölgelerden Kuzey -Güney ulaşımı  zordur. 
• Ortalama yükseltisi en düşük bölgesi Marmara Bölgesi’dir. 
• Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir. Kıyı uzunluğu fazladır.
•  Akdeniz ve Karadeniz de dağlar denize paralel uzanır. 
• O yüzden boyuna kıyı görülür. Bu yüzden Falez oluşumu fazladır.
•  Ege bölgesinde kıyıların derinliği azdır. Ege bölgesinde dağlar denize dik uzanır. 
• Bu yüzden kıyı uzunluğu fazladır. Enine kıyı görülür.
• Bu bölgelerde Self alanı yani kıta sahanliğı geniştir ve Delta oluşumu daha kolaydır. 
• Ülkemiz alp Himalaya Kıvrım dağı Kuşağı içerisinde yer alır.
• Türkiye'nin ana yeryüzü şekillerini dağlar, ovalar ve platolar oluşturur. 
• Egede ki dağlar horst ve graben şeklinde oluşmuş kırık dağlardır. 
• Akdeniz ki Toros dağları ve Karadeniz’deki Kuzey Anadolu Dağları ise antiklinal ve senklinal şeklinde oluşan kıvrım dağlardır. 
• Ülkemizde İç ve Doğu Anadolu’da koni şeklinde volkanik dağlar bulunur.
• Türkiye ovalar bakımından da zengin bir ülkedir. Oluşumlarına göre Tektonik volkanik ve karstik ovalar oldukça fazladır.  
  
• İç bölgelerde tektonik oluşumlu çok sayıda plato vardır. Akdeniz de karstik oluşumlu Kuzey Doğu Anadolu'da ise Volkanik oluşumlu platolar görülür. 
• Ülkemizde akarsularının boyları da kısadır. Nedeni; yarım ada ülkesi olmamız.
• İstanbul ve Çanakkale Boğazları Ria tipi kıyıya örnektir. Dördüncü jeolojik zamanda oluşmuştur. 
• Ülkemiz son şeklini üçüncü jeolojik zamanın sonu, dördüncü jeolojik zamanın başında almıştır.

1. TÜRKİYE’NİN DAĞLARI  

Türkiye yüz ölçümünün büyük bir kısmını dağlar oluşturur. Türkiye’deki dağlar kıvrım, kırık ve volkanik dağlardan oluşmaktadır. 

Kıvrım Dağlar :

Dağların büyük bölümü, levhaların tortul tabakaları sıkıştırması ve bunun sonucunda kıvrılan kütlelerin yükselmesiyle oluşmuştur. Sıradağlar şeklinde uzanan bu dağların en önemlileri Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Dağları'dır.

Kırık Dağlar :

Levha hareketlerine bağlı olarak Anadolu’nun bazı kesimlerinde kırılma sonucu horst adı verilen dağlar oluşmuştur. Bu dağlar, kırılmaya (faylanma) bağlı olarak çöken grabenlerin çevresindeki yüksekte kalan kütlelerdir. Özellikle Batı Anadolu’da bulunan Madra Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar, Aydın Dağları ve  Menteşe Dağları horst adı verilen dağlara örnek verilebilir.

Vokanik Dağlar : 

Anadolu’daki volkanik dağlar, III. Jeolojik Zaman boyunca devam eden volkanik faaliyetler sonucu oluşmuştur. Bu faaliyetler, volkanik malzemeyi (lav, kül, cüruf, tüf vb.) üst üste biriktirerek Türkiye'deki en yüksek dağların oluşmasına neden olmuştur. Ağrı, Tendürek, Süphan ve Nemrut dağları Doğu Anadolu'da; Erciyes, Melendiz, Hasan dağları ile Karadağ ve Karacadağ da İç Anadolu'da yer alan volkanik dağlara örnek verilebilir.

Ülkemizin Dağları 

Türkiye'nin Dağları Oyunu

   

Türkiye'nin Dağları Oyunu

   

 

Bu içerik e-cografyahane yazarları tarafından üretilmiştir.