2. Oksijen Döngüsü
Canlıların aldıkları besinleri enerjiye dönüştürebilmeleri
için oksijen gereklidir. Atmosfer % 21 oranında oksijen içerir. Sularda da
oksijen çözünmüş olarak bulunmaktadır.
Oksijen, atmosferde üç şekilde bulunur.
Bunlar atomik oksijen (O),
moleküler oksijen (O2)
ve Ozondur (O3).
Solunum sırasında moleküler oksijen kullanılmaktadır. Moleküler oksijen litosferdeki en yaygın elementtir. Çok reaktif bir gaz olduğu için hidrojen, sülfür, karbon, fosfor gibi birçok elementle birleşir. Ozon, biyosferi ultraviyole ışınlarının zararından korur.
Oksijenin üretilmesi şunlarla olur.
- Yeşil bitkiler, fotosentez sırasında oksijen üretir.
- Atmosferde bulunan su buharının güneş ışınlarıyla reaksiyona girmesi sonucu oksijen ve hidrojen açığa çıkar. Bu olaya suyun fotolizi denir.
Oksijenin tükenmesi şunlarla olur;
- Solunum : Solunum için molekül olarak al›nan oksijen, besinin enerjiye dönüşltürülmesinde kullanılır. Bu nedenle, hayvanlar ve insanlar solunum için oksijen tüketirler.
- Fosil yakıtların yanması: Petrol, kömür gaz gibi maddelerin yanması ile
- Oksidasyon: (besin maddelerinin yakılmasında) Organik maddeleri ve diğer yanıcı maddelerin yanması sırasında da oksijen tüketilir
Atmosferin içerdiği oksijen miktarında bugüne kadar ölçülebilir bir değişiklik olmamıştır.
Yeryüzünde tüketilen oksijen ile üretilen oksijen arasında sürekli bir denge bulunmaktadır. Atmosferdeki oksijen oranı günümüze kadar değişmemiştir.
